18- Bu Yöndeki Yasağın
Neshedilmesi
1. Ebu Said el-Hudri
(r.a.)
- - (-)
12567 (1)- Ebu Said
el-Hudri bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kurban etlerinin
üç günden daha fazla yenmesini yasaklamıştı. Anneden kardeşim olan Katade b.
en-Nu'man, bir yolculuk dönüşünde evde önüne kurban etlerinden bir yemek
koydular. Katade: "Bu et kurban etinden mi?" diye sorunca:
"Evet!" dediler. "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
böylesi (üç günü geçmiş) bir eti yasaklamadı mı?" deyince, ona: "Bu
konuda yeni bir emir geldi Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) daha önce
kurbanlık eti üç günden daha fazla elimizde tutmamızı yasaklamıştı. Ancak sonra
üç günden sonra da bu etten yememiz ve azık olarak da kaldırmamız konusunda
ruhsat verdi" dedim.
[Sahih]
12568 (2)- Abdurrahman
b. Ebi Said el-Hudri'nin, babasından ve amcası Katade'den bildirdiğine göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kurbanlarınızın etlerinden yiyin ve
azık olarak da kaldırın'' buyurmuştur.
[Hasen]
12569 (3)- Ebu Kıtibe
ile Ebu Said el-Hudri aynı hadisi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den, biri:
''Daha önce kurban etlerinden üç gÜnden daha fazla yemenizi yasaklamıştım. Ama
şimdi istediğiniz gibi yiyebilir, azık ve zahire olarak da kaldırabilirsiniz''
lafzıyla, diğeri de: ''Daha önce kurban etlerinden Üç gÜnden daha fazla
yemenizi yasaklamıştım. Ama şimdi istediğiniz gibi yiyebilir, başkasına
yedirebilir ve azık olarak da kaldırabilirsiniz'' lafzıyla rivayet etti.
[Sahih]
12570- Ebu Said der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kurban etlerinin üç günden daha fazla
yenmesini yasakladı. Bazıları: "Ey Allah'ın Resulü! Çoluk çocuğumuz
var" deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''O zaman yiyin,
azık olarak kaldırın ve (başkalarına ikram ederek) iyilikte bulunun'' buyurdu.
[Sahih]
2. Cabir b. Abdillah
- - (-)
12571 (1)- Gibir der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında Mekke'de kestiğimiz
kurbanların etini kaldırır Medine'ye kadar azık olarak kullanırdık."
[Sahih]
12572 (2)- Cabir b.
Abdillah der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte
Medine'de, Mekke'de kesilip getirilen kurbanlıkların etlerinden yedik."
[Sahih]
12573 (3)- Cabir
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kurban etlerinin üç günden
daha fazla yenmesini yasakladı. Daha sonra ise: ''Yiyebilir, azık ve zahire
olarak da kaldırabilirsiniz'' buyurdu.
[Sahih]
12574 (4)- Cabir b.
Abdillah der ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte
Mekke'de kestiğimiz kurbanların etini kaldırır, Medine'ye kadar azık olarak
kullanırdık."
[Sahih]
12575 (5)- Cabir b.
Abdillah der ki: "Önceleri kestiğimiz kurbanların etlerinden üç günden
daha fazla yemezdik. Ancak daha sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Yiyebilir ve azık olarak kaldırabilirsiniz'' buyurarak bu yönde ruhsat verdi.
Bunun üzerine biz de üç gün sonrasında bile yedik ve azık olarak da
kaldırdık."
İbn Cureye der ki:
"Ata'ya: "Mekke'den Medine'ye ulaşana kadar mı azık olarak
kaldırılmasına izin verildi?" diye sorduğumda: "Hayır!" dedi.
[Sahih]
12576 (6)- Cabir b.
Abdillah der ki: "Önceleri kestiğimiz develerin etlerinden sadece Mina'da
kaldığımız üç gün boyunca yerdik. Ancak daha sonra Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Yiyebilir ve azık olarak kaldırabilirsiniz'' buyurarak bu
yönde ruhsat verdi." Haccac rivayet ederken Cabir'in: "Bunun üzerine
biz de üç gün sonrasında bile yedik ve azık olarak da kaldırdık" dediğini
de zikreder.
[Sahih]
12577 (7)- Cabir der ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte Mekke'de kestiğimiz
kurbanların etinden kaldırıp Medine'ye ulaşana kadar azık olarak
kullandık."
[Sahih]
3. Hz. Aişe (r.anha)
- - (-)
12578 (1)- Hz. Aişe der
ki: Kurban bayramı yaklaştığı zaman bedevilerden bir topluluk geldi. Bundan
dolayı Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kestiğiniz kurbanların etinden
sadece üç gün yiyebilir ve kaldırabilirsiniz'' buyurdu. Daha sonraki Kurban
bayramında ise insanlar: "Ey Allah'ın Resulü! Daha önce insanlar
kestikleri kurbanların etlerinden uzun süre faydalanırlar, yağlarını eritir,
derilerinden su tulumları yaparlardı" dediler. Allah Resulü (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Bunu neden diyorsunuz?'' diye sorunca: "Ama kurban
etlerini üç günden fazla elimizde tutmamızı yasakladın" dediler. Bunun
üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ben o zaman dışardan
gelen bedeviler de faydalansm diye yasaklamıştım. Ama şimdi yiyebilir, sadaka
olarak dağıtabilir ve azık olarak da kaldırabilirsiniz'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari,
adahi 3/557 (1719), Müslim, adahi 3/1561 (1971), Ebu Davud, adahi 3/99 (2812)
ve Tirmizi, adahi 4/94 (1510, "hasen salıih") rivayet ettiler.
12579 (2)- Abis b. Rabia
der ki: Aişe'ye: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kurban
etlerinin üç günden fazla elde tutulmasını yasaklamış mıydı?" diye
sorduğumda: "Hayır!" dedi ve şöyle devam etti: "O zamanlar
kurban kesen azdı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kesenler kesmeyenIere et
yedirsin diye bunu yapmıştı. Daha sonra ise kurbanlarımızın paçalarını kaldırıp
saklar, on gün sonrasında bile bunlardan yerdik."
[Sahih]
12580 (3)- Abdurrahman
b. Abis bildiriyor: Hz. Aişe: "Muhammed'in ailesi üç gün üst üste buğday
ekmeğine doymuş değildir" dedi. Yine şöyle dedi: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kurban etlerinin üç günden daha fazla elde
tutulmasını yasaklaması insanların içinde bulunduğu maddi sıkıntıdan dolayıydI.
Ancak daha sonra buna ruhsat verdi."
[Sahih]
12581 (4)- Yezid b. Ebi
Yezid el-Ensari, karısından bildiriyor: Hz. Aişe'ye kurban etlerini sorduğumda
şöyle dedi: "Ali bir yolculuk dönüşünde yanımıza geldiğinde ona kurban
etinden koyduk. Ancak: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
sormadan bundan yemem" dedi. Sorunca da Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Zilhicce ayından diğer Zilhicce ayına kadar (istediğiniz kadar)
yiyebilirsiniz'' buyurdu.
[Sahih]
12582 (5)- Süleyman b.
Ebi Süleyman, annesi Ümmü Süleyman'dan bildiriyor: Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in hanımı Aişe'nin yanına girdim ve kurban etlerini sordum. Aişe şöyle
dedi: "Önceleri Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu etlerin üç
günden fazla elde tutulmasını yasaklamıştı, ancak daha sonra buna izin verdi.
Ali b. Ebi Talib bir yolculuktan dönünce eşi Fatıma ona yemek olarak kurban eti
getirdi. Ali: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu yasaklamamış
mıydı?" deyince, Fatıma: "Daha sonra izin verdi" dedi. Ali,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına girip bunu sorunca da:
IIZilhicce ayından diğer Zilhicce ayına kadar (istediğiniz kadar)
yiyebilirsiniz'' buyurdu.
[-Sahih-]
Heysemi (5998) der ki:
"Hadisi Ahmed ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiş olup Taberani
şöyle demiştir: "Ümmü Süleyman bundan başka hadis rivayet
etmemiştir." Ben derim ki: Müsned'de nakledildiği gibi onu güvenilir kabul
edenler de vardır. Ahmed'in geri kalan ravileri güvenilir kimselerdir."
12583 (6)- Abis b. Rabia
der ki: Hz. Aişe'ye: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kurban
etinden üç günden daha fazla yenmesini yasaklamış mıydı?" diye
sorduğumuzda: "İnsanların açlık çektiği bir zamanda bunu yasaklamıştı. Bu
şekilde zengin olan, fakire olana et verirdi. Ancak daha sonra kurbanlıkların
paçalarını kaldırır, on beş gün sonra onları yerdik" dedi. Ona:
"Neden öyle yapardınız?" diye sorduğumda ise güldü ve:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edene kadar ailesi üç gün
üst üste ekmeğe doymuş değildir" dedi.
[-Sahih-]
12584 (7)- Abdurrahman
b. Abis, babasından bildiriyor: Aişe'nin yanına girdim ve: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kurban etinden üç günden daha fazla yenmesini
yasaklamış mıydı?" diye sordum. Aişe: "Evet, insanların sıkıntı
çektiği bir zamanda bunu yasaklamıştı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
de bu şekilde zenginlerin fakirlere et yedirmesini hedeflemişti. Ancak daha
sonra Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ailesinin kaldırdıkları kurbanlık
paçalarını on beş gün sonra yediklerini de gördüm" dedi. Ona: "Neden
öyle yapardınız?" diye sorduğumda da güldü ve: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edene kadar ailesi üç gün üst üste ekmeğe
doymuş değildir" dedi.
[Sahih]
4. Sevban
- - (-)
12585 (1)- Sevban der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (Mekke'de) kurbanlığını kestikten
sonra: ''Ey Sevban! Bu koyunun etinden azık kaldır'' buyurdu. Bu şekilde
Medine'ye ulaşana kadar ona bu etten yedirdim.
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim, adahi
(1975) ve Ebu Davud, adahi (3/243) rivayet ettiler. Hakim (4/230) sahih
olduğunu söylemiş, Zehebi bu hükmünde onu onaylamıştır.
12586 (2)- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in azatlısı Sevban der ki:) Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) (Mekke'de) kurbanlığını kestikten sonra: ''Ey
Sevban! Bu koyunun etinden azık kaidır'' buyurdu. Bu şekilde Medine'ye ulaşana
kadar ona bu etten yedirdim.
[-Sahih-]
5. Bureyde
- - (-)
12587- Abdullah b.
Bureyde'nin, babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: "Ben size mezarları ziyaret etmeyi
yasaklamıştım. Artık mezarları ziyaret edebilirsiniz. Çünkü size dhireti
hatırlatır. Size testide şıra yapmayı yasaklamıştım. Bütün kaplarda şıra yapın,
ancak sarhoşluk verici her şeyden uzak durun. Size kurban etlerini üç günden
sonra yemenizi ve saklamanızı yasaklamıştım. Ondan dilediğiniz zamana kadar
yiyin ve saklayıp kaldırın. ''
[-Sahih-]
Diğer tahric: Müslim
(977) rivayet etti.
8989 (3)'te tekrar
etmiştir.
6. Ebu Hureyre
- - (-)
12588- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine gör& Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Biriniz kurban
kestiği zaman onun etinden yesin'' buyurmuştur.
[Sahih]
Heysemi,
Mecmau'z-Zevaid'de (1/121): "Ravileri Sahih'in ravileridir" demiştir.
7. Nubeyşe el-Hüzeli
- - (-)
12589 (1)-
Nubeyşetu'l-Huzeli'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: "Daha önce herkes faydalansın diye
kurbanlarınızın etlerinden Üç gÜnden fazla yememenizi söylemiştim. Şimdi ise
Allah sizlere bolluk vermiştir. Artık kurbanlarınızın etlerinden dilediğiniz
kadar yiyebilir, kaldırabilir ve (sadaka olarak dağıtarak) sevap
kazanabilirsiniz. Bilin ki bu gÜnler (teşrik gÜnleri) yeme içme ve Allah'ı
zikretme günleridir''
[Sahih]
12590 (2)-
Nubeyşetu'l-Huzeli'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurmuştur: "Daha önce herkes yararlansın diye
kurbanlarınızın etlerinden üç gÜnden fazla yememenizi söylemiştim. Şimdi ise
Allah sizlere bolluk vermiştir. Artık kurbanlarınızın etlerinden dilediğiniz
kadar yiyebilir, kaldırabilir ve (sadaka olarak dağltarak) sevap
kazanabilirsiniz. Bilin ki bu günler (teşrlk günleri) yeme içme ve Allah'ı
zikretme günleridir. ''
[-Sahih-]
12591 (3)- Ashabdan ve
Hüzeyl kabilesinden biri olan Nubeyşe bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) şöyle buyurdu: "Daha önce herkes faydalansın diye
kurbanlarınızın etlerinden üç günden fazla yememenizi söylemiştim. Şimdi ise
Allah sizlere bolluk bahşetmiştir. Artık kurbanlarınızın etlerinden dilediğiniz
kadar yiyebilir, kaldırabilir ve (sadaka olarak dağltarak) sevap
kazanabilirsiniz. Bilin ki bu günler (teşrlk günleri) yeme içme ve Allah'ı
zikretme günleridir. ''
Adamın biri: "Ey
Allah'ın Resulü! Cahiliye'deyken Receb ayında atire denilen bir kurban keserdik.
Bu konuda bize ne emredersin?" deyince, Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): ''Allah için herhangi bir ayda kesebilirsiniz. Ancak sadece Allah için
kesin ve başkalarına da yedirin'' buyurdu. Başka bir adam: "Ey Allah'ın
Resulü! Cahiliye'deyken fera' denilen bir kurban keserdik. Bu konuda bize ne
emredersin?" deyince Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: ''Her saimede (yılın çoğunda kırda otlatılan sürüde) koyunlarının
(sütüyle) beslediği bir yavrusu (fera') vardır. Bu yavru, yavrulayacak bir yaşa
geldiği zaman keser ve etini sadaka olarak yolculara dağıtırsın. Böyle yapman
daha hayırlı olur''
[Sahih]
Diğer tahric: Müslim
(1141), Ebu Davud, eşribe 2/33 (3698), Tirmizi, adahi 4/94 (1510, "hasen
sahih"), Nesai, tera' (7/170), İbn Mace, adahi 2/1055 (3160) ve Tayalisi
2/386 (807) rivayet ettiler.